DEN HELDER – De Tweede Wereldoorlog heeft een groot deel van Den Helder verwoest en was daarom 1 van Nederland grootste wederopbouwgemeentes. Was in de oorlog was verwoest moest weer worden opgebouwd.
Maar de typische architectuur van net na de oorlog wordt door velen niet gezien als bewonderingswaardig en ook het feit dat er veel verwoest en gesloopt is van het oorspronkelijke Den Helder maakt dat er weinig waardering is voor het erfgoed uit deze periode. Daarom besloot het college in 2018 om enkele gebouwen uit deze periode aan te wijzen als gemeentelijk monument. In 2020 zijn de eerste gebouwen uit deze periode aangewezen waarna eind november 2021 het college 10 gebouwen heeft aangewezen als gemeentelijk monument.
Afgelopen 10 mei heeft het college zes gebouwen definitief aangewezen als gemeentelijk monument. Dit zijn:
- Buurthuis Het Kraaiennest (Adrianus IJsbrand Kuiperstraat 15): Dit buurthuis is onderdeel van de oorspronkelijke aanleg van ‘nieuw’ Oud Den Helder, volgens het plan van stedenbouwkundige Wieger Bruin. Het heeft ook architectuurhistorische waarden als voorbeeld van een meer ‘traditionele’ stijl van wederopbouw met het typerende flauwe dak en het gebruik van baksteen.
- Vier hoekwinkeltjes (Goudenregenstraat 34 en 36, Hortensiastraat 28 en Ribesstraat 44): Deze kleine voormalige winkeltjes bevinden zich aan de Seringenlaan in de wijk ‘Jeruzalem’ in Nieuw Den Helder. Dit buurtje werd als eerste wijk buiten de linie gebouwd en de winkeltjes zijn nog oorspronkelijk in vorm en opzet.
- Boerderij De Schooten (Gravin Magdalena van Waardenburglaan 22): Deze boerderij vertelt een bijzonder verhaal. Oorspronkelijk gebouwd in 1750, in 1956 afgebrand en in 1958 weer opgebouwd. De agrariërs hier verzetten zich sterk tegen de sloop van hun boerderij voor nieuwbouwwijk De Schooten; uiteindelijk werd De Schooten om de boerderij heen gebouwd.
- Stationsgebouw (Middenweg 176): Het stationsgebouw is ontworpen door G. J. van der Grinten, architect in dienst van de toenmalige NS. Het gebouw heeft een bijzonder vouwdak en losstaande klokkentoren, typisch voor de wederopbouw. De plaatsing van het station was onderdeel van het stedenbouwkundig plan van Wieger Bruin.
- Gymnastieklokaal en bijbehorend plantsoen (Pasteurstraat 6a): Dit sportgebouwtje werd al vroeg na de oorlog gebouwd, en ontworpen als gebouw mét plantsoen. Dat het nu nog steeds als dusdanig herkenbaar is maakt het zeldzaam. Een betonnen lijst rond een deur en raam is gemaakt van oorlogspuin.
- Spoorstraat 52-54: Het bouwblok van Spoorstraat 52-54 is een mooi voorbeeld van een gebombardeerd gedeelte van de binnenstad waar bijna direct na de oorlog (in 1948) al een nieuw plan voor werd ontworpen.
