Foto: Noord-Holland/Bas-Beentjes
NOORDKOP – De bouwkosten stijgen hard en de zorgen om behoud van rendement nemen toe bij bouwbedrijven. Bouwers kunnen in deze situatie mogelijk profiteren van hun investeringen die ze sinds de financiële crisis hebben gedaan op het gebied van risicomanagement.
Bouwmaterialen zoals staal, hout en aluminium zijn in rap tempo duurder geworden. De naweeën van de coronacrisis en het recente Rusland-Oekraïne conflict zorgen voor verstoorde toeleverketens. Ook de energieprijzen zijn torenhoog waardoor beton en bakstenen duurder zijn. Prijsstijgingen van meer dan 50 procent ten opzichte van een jaar geleden en gemiddeld 10 procent per maand komen voor.
Voor leveranciers is dit steeds vaker een reden om geen afspraken meer te maken met hun afnemers voor de lange(re) termijn. Bouwbedrijven doen nu hetzelfde bij hun opdrachtgevers. Vooral bij grote contracten wordt geen vaste prijs meer afgesproken. Dan gaat het om opdrachten met een lange doorlooptijd waar veel arbeid en materiaal voor nodig is.
Naast de prijsstijgingen van materialen heeft de bouwsector ook te maken met een loonkostenstijging van gemiddeld 25 procent in de laatste vier jaar. Deze stijging is nodig geweest om een inhaalslag te maken op andere sectoren en om te voorkomen dat jong talent, vakmensen en IT’ers uitstromen.
De (hard) stijgende kosten van materiaal en personeel zijn reden tot bezorgdheid bij veel bouwers. In veel gevallen kunnen de hogere kosten nog wel worden doorberekend. Maar meer en meer zijn bouwbedrijven genoodzaakt ‘nee’ te zeggen. Vooral tegen de grotere projecten met lange looptijden. Nee zeggen kan goed zijn voor de beheersing van de risico’s, maar is slecht voor het bouwvolume. Dit kan maatschappelijk ongewenst zijn. Bijvoorbeeld als het gaat om het bouwen van meer woningen.
Hoewel nog steeds een verdere groei van de bouwvolumes in 2022 wordt voorzien (ING: + 2,5 procent), nemen de zorgen over de winstmarges toe. Het dalen van de winstmarges kan door bouwbedrijven worden voorkomen door maximaal in control te zijn over het bouwproces en de risico’s die hierin traditioneel schuilen. Bijvoorbeeld door het verder digitaliseren van de interne processen en informatievoorziening. Veel bedrijven werken al met zogenaamde informatieplatformen om snel op de hoogte te zijn van problemen in de lopende projecten.
Veel bouwers hebben hun risicomanagement sinds de financiële crisis verbeterd. Dat heeft sommigen geen windeieren gelegd. Winstmarges met dubbele cijfers zijn geen uitzondering meer. In de huidige situatie waarin de kosten hoog oplopen kan deze eerder opgedane ervaring met risicomanagement nuttig en ook nodig zijn.
